Dżampel Jesze Gjalcen
 Dżampel Jesze Gjalcen jako regent Tybetu (1939) | |
| Data i miejsce urodzenia | |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci | |
| Zawód, zajęcie | |
Dżampel Jesze Gjalcen lub Thubten Jamphel Yeshe Gyaltsen, tybet. ཐུབ་བསྟན་འཇམ་དཔལ་ཡེ་ཤེས་རྒྱལ་མཚན་,(ur. 1 stycznia 1912 w Dagpo, zm. 7 maja 1947 w Lhasie) – tybetański tulku, piąty Reting Rinpocze i regent Tybetu w latach 1934-1941[1].
XIII Dalajlama mianował go Retingiem Rinpocze, a po śmierci dalajlamy w 1934 r. Jesze Gjalcen stał się regentem Tybetu i faktyczną głową państwa. Nawiązał wówczas ograniczony kontakt z przedstawicielami rządu Wielkiej Brytanii, Kuomintangu oraz z europejskimi badaczami buddyzmu tybetańskiego. W czasie sprawowania funkcji regenta dwukrotnie chciał z niej zrezygnować. Odegrał kluczową rolę w odnalezieniu XIV Dalajlamy, a później przeprowadził jego intronizację. W 1941 r. zrzekł się funkcji regenta i udał na odosobnienie w klasztorze Reting, skąd powrócił do Lhasy w 1944 r. Tam stał się ofiarą tzw. "Spisku Reting". Rząd tybetański oskarżył go o korupcję oraz złamanie celibatu. Być może zarzuty były fałszywe, a powstały z przyczyn politycznych oraz z faktu sprzyjania przez Jesze Gjalcena szkole Ningma zamiast szkole Gelug do której należał. Aresztowany w 1947 r. i osadzony w więzieniu w Pałacu Potala, gdzie wkrótce zmarł, przypuszczalnie otruty lub na skutek tortur. Jego śmierć wywołała zamieszki w Tybecie, a klasztor Reting był splądrowany przez wojsko tybetańskie[2][3].
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Melvyn C. Goldstein: A History of Modern Tibet, 1913-1951: The Demise of the Lamaist State. Berkeley: University of California Press, 1991, s. 312. ISBN 0-520-07590-0.
- ↑ Melvyn C. Goldstein: A History of Modern Tibet, 1913-1951: The Demise of the Lamaist State. Berkeley: University of California Press, 1991, s. 369-522. ISBN 0-520-07590-0.
- ↑ Regents in Tibet. Books Group, 2010, s. 5-20. ISBN 978-1158261840.